Bundan sonra Azərbaycan taxıl, dənli bitkilər, hazır konservləşmiş məhsulların, müxtəlif meyvə-tərəvəz və ət məhsullarının dövlət ehtiyatını formalaşdıracaq-FƏRMAN İMZALANDI

İlham Əliyev hakimiyyətin dövlət orqanları sistemində çox vacib, strateji əhəmiyyət daşıyan fərman imzaladı - “Dövlət Ehtiyatları Agentliyi” yaradılır. Struktur Fövqəladə Hallar Nazirliyinin Dövlət Material Ehtiyatları Agentliyinin bazasında formalaşacaq. Həmçinin "Azercontract" dövlət korporasiyasının balansında olan əmlak yeni Agentliyin balansına veriləcək.

Fərmanın mətnində digər məqsədlərlə yanaşı bu mühüm məqsəd də qeyd olunub: "ölkənin strateji əhəmiyyətli mallarla təchizatının dayanıqlığını təmin etmək və daxili bazarda həmin mallar üzrə qısamüddətli kəskin qiymət dəyişmələrinin qarşısını almaq".



Əliyevdən postsovet məkanında əvvəllər tətbiq olunmayan yenilik

Bu, MDB-nin dövlət ehtiyatları sistemində indiyədək tətbiq olunmamış əhəmiyyətli yenilikdir, ancaq hazırda dövlət ehtiyatlarının fəaliyyətində bu cür dönüş ərzaqların qiymətində son onillərin ən böyük sıçrayışı ilə əlaqədar olduqca zəruridir.

Ərzaq indeksi dünyada 2020-2021-ci illər ərzində 27% bahalaşıb. Bu, 1970-ci illərdən bəri ən dinamik “sıçrayış”dır. Qiymət yarışı bir çox səbəblər kompleksindən asılıdır, onlardan biri də yanacağın qiymətinin artmasıdır ki, bu da öz növbəsində hazır kənd təsərrüfatı məhsullarının maya dəyərinə təsir edir, yemin, gübrələrin qiymətinin artmasına səbəb olur və digər sahələrdə də bahalaşma spiralını işə salır. Odur ki, mağazalardakı yüksək qiymətlər yalnız nəticələrdən biridir.

Bundan sonra Azərbaycan taxıl, dənli bitkilər, hazır konservləşmiş məhsulların, müxtəlif meyvə-tərəvəz və ət məhsullarının dövlət ehtiyatını formalaşdıracaq (dövlətin maddi əmlakı statusunda). Cari qiymətlərlə Azərbaycan istehsalçısından alınan məhsul dünya bazarlarında qiymət sıçrayışı baş verdikdə ticarət şəbəkələrində alındığı qiymətə satılacaq. Bu, dəyər artımı dövrünü qiymətlərin enməsi mövsümünə və ya daha uzun müddətə uzadan bufer rolunu oynamaqla vətəndaşların ərzaq xərclərini kompensə edəcək.



Söhbət səfərbərlik ehtiyatlarının təmin edilməsindən gedir

Bundan əlavə, yeni Agentlik fövqəladə situasiyalar zamanı tələb olunan ehtiyatları təmin etməlidir (söhbət ən zəruri vasitələrdən, o cümlədən sənaye məhsullarının ehtiyatından gedir). Həmçinin yanacaq-sürtkü materialları və yanacaqla təchizatın pozulduğu hallar üçün zəruri olan ehtiyat formalaşdırılacaq (Bu, İranla münasibətlərin gərginliyi fonunda xüsusilə Naxçıvan muxtar respublikası üçün aktualdır). Həm ölkə daxilində, həm də xaricdə humanitar yardım göstərilməsi üçün də ehtiyatlar planlaşdırılıb. Bu, Azərbaycanın Qoşulmamaq hərəkatında və BMT-nin dünya inkişafına yardım proqramındakı öhdəlikləri çərçivəsində əhəmiyyət kəsb edir.

Dövlət ehtiyatları ilə bağlı müstəqil agentliyin nisbətən gec yaranması üçün impuls rolunu pandemiya dövründə əldə olunan təcrübə oynadı. Hazırda, fərdi qoruyucu məişət vasitələri ilə bağlı dünya bazarlarında görülməmiş spekulyasiyalardan sonra vacib dərmanların, maskaların, xüsusi kostyumların öz anbarlarında saxlanılan ehtiyatlarını yaratmağın zəruriliyi bəlli olub.

Ehtimal ki, Azərbaycanda “Məhşər günü”nün yeni anbarları da yaradılacaq - onlar ehtiyatların onillər boyunca saxlanılmasını təmin etmək üçün adətən mədən dəhlizlərində, dağların altında, köhnə karxanalarda qurulur. Ancaq dəqiq olan odur ki, anbarların yenilənməsinin və saxlanılma müddəti sona yaxınlaşan məhsulların dövriyyəyə buraxılmasının yeni mexanizmi yaradılacaq.

Həmçinin qeyd edilməlidir ki, bu fərman yaradılması 2020-ci ilə planlaşdırılmış bölgə ehtiyatlarının ümumi sisteminin - Fövqəladə situasiyaların nəticələrini aradan qaldırmaq üçün ehtiyatların vahid Fondunun təşəkkülü ilə bağlı dövlətlərarası siyasətin bir istiqamətidir.