EctoLife şirkəti ildə 30 minə qədər uşaq dünyaya gətirəcək süni uşaqlıq layihəsi üzərində işləyir. Bununla bağlı video sosial şəbəkələrdə müzakirələrə səbəb olub.

News24.az xəbər verir ki, “Bu görüntülər hər hansı bir filmdən fraqment deyil – bu bizim reallığımızdır. “EctoLife” şirkəti süni uşaqlıq yaradır – bu texnologiya ilə laboratoriyalarda ildə 30 min uşaq yaradılacaq. Əslində şirkət elit paket də daxil olmaqla müxtəlif paketlər təklif edir. Bu paketə uyğun olaraq uşağın göz rəngi, saç rəngi, dəri rəngi, fiziki gücü, boyu və intellekt səviyyəsini öz istəyinizə uyğun seçə bilərsiniz. Bu o deməkdir ki, nə qədər çox pulunuz varsa, uşağınız bir o qədər gözəl və ağıllı olacaq. Bu texnologiya bioloq Hashem Al-Ghaili tərəfindən icad edilib və onun sözlərinə görə, yaxın on ildə laboratoriyalarda uşaqlar yaradılacaq”, - videonun yaradıcıları deyirlər.

Videoda molekulyar bioloq və videobloqer Hashem Al-Ghaili tərəfindən hazırlanmış videodan parçalar istifadə edilib. Əl-Ghaili təsdiq edir ki, videoda qeyd olunan hər şey kimi, EctoLife şirkəti də hazırda bir konsepsiya, ixtira, gələcəyi proqnozlaşdırmaq cəhdindən başqa bir şey deyil. Bu şirkət yoxdur. Sosial şəbəkələrdə yayılan videonun müəllifləri şüurlu və ya şüursuz şəkildə Əl-Qaylinin videosundan bir parça kəsərək onu real kimi təqdim edərək, konspirasiya nəzəriyyəsi yaradıblar. Bizim hökmümüz manipulyasiya və kontekstin olmamasıdır.

ECTOLIFE adlı video və konseptin yaradıcısı Hashem Al-Ghaili obyektin real olmadığını və hazırda mövcud olmadığını təsdiqləyib. Videoda böyümə kapsullarının və ya süni bətnlərin animasiyası var. Əl-Ghaili-nin YouTube kanalında da mövcuddur. Maraqlıdır ki, videonun sonunda 8 dəqiqə 25 saniyədə bir yazı görünür - Hashem Al-Ghaili konsepsiyası. 

Onu da qeyd edək ki, ana bətnindən kənar həyatın inkişafı ilə bağlı araşdırmalar 2017-ci ildə aparılıb. Filadelfiya Uşaq Xəstəxanasının neonatoloqları vaxtından əvvəl doğulan quzular üzərində araşdırma aparıblar. Cihaz oksigenlə zəngin amniotik maye və süni plasenta da daxil olmaqla, təbii bətnə bənzər şərait yaradıb..

Kembric Universitetində araşdırma:

Kembric Universitetinin alimləri siçanlar üzərində təcrübələr apararaq, süni şəraitdə embrionların yetişdirilməsi imkanını araşdırıblar. Onlar bir neçə gün ərzində in vitro siçan embrionlarının inkişafını dəstəkləyə biliblər. "İnsan Plasenta Layihəsi" ABŞ-da Milli Sağlamlıq İnstitutları (NIH) tərəfindən başlanmış bu layihə, plasentanın fetal inkişafı necə dəstəklədiyini anlamaq üçün onun funksiyalarını öyrənmək və modelləşdirmək məqsədi daşıyır. Layihədə təkcə süni bətnlərə diqqət yetirilməsə də, onun nəticələri dölün ana bətnindən kənarda inkişafı üçün lazımi şəraitin yaradılmasında tətbiq oluna bilər. Bu tədqiqatlar reproduktiv biologiya sahəsində mühüm irəliləyişləri əks etdirir və vaxtından əvvəl doğulmuş körpələrin inkişafını, digər tibbi tətbiqləri dəstəkləmək üçün təhlükəsiz, effektiv metodlara səbəb ola bilər. Tədqiqatda irəliləyişlər həm də bunun nə dərəcədə etik olması, bu cür tədqiqatların hökumətlər, beynəlxalq təşkilatlar tərəfindən tənzimlənməsinin lazım olub-olmaması və alimlərin etik sərhədləri pozmadan tədqiqatlarını nə qədər uzağa apara biləcəyi ilə bağlı müzakirələrə səbəb olur.

(Bu məqalə 29.02.2024 tarixində dərc olunmuşdur. Bu linkdən orjinal mətnlə tanış ola bilərsiniz.)

20.12.2022 tarixində çıxan başqa bir məqalədə Haşimi 2 əsas sualı cavablandırıb.

1. EctoLife-ın reallığa çevrilməsinə nə mane olur?

Hashem deyir ki, texnologiya artıq mövcuddur, lakin etik məhdudiyyətlər bunu reallaşdırmır.

       2. EctoLife texnologiyası mövcuddurmu?

Hər bir xüsusiyyət tamamilə elmə əsaslanır, alimlər və mühəndislər buna artıq nail olublar.

14 gündən sonra embrionlar məhv edilməlidir

13.12.2022 tarixində dərx edilən başqa bir məqalədə isə o, deyib:

“Konseptdə qeyd olunan hər bir xüsusiyyət 100% elmə əsaslanır və artıq alimlər, mühəndislər tərəfindən əldə edilib.

Tək bir şey - bütün xüsusiyyətləri bir cihazda birləşdirərək prototip yaratmaq qalıb. Vaxt baxımından bu, həqiqətən də etik qaydalardan asılıdır. Hal-hazırda, insan embrionları üzərində tədqiqata 14 gündən çox icazə verilmir. 14 gündən sonra etik səbəblərə görə embrionlar məhv edilməlidir. Əgər bu etik məhdudiyyətlər yumşaldılsa, EctoLife-ın hər yerdə geniş istifadə olunmasına 10-15 il vaxt verirəm".

Bu qurğular sonsuz cütlüklərə uşaq dünyaya gətirməyə və öz övladlarının əsl bioloji valideynlərinə çevrilməyə imkan verəcək. "Elit Paket" adlanan paket, süni bətnə implantasiya etməzdən əvvəl rüşemi genetik olaraq mühəndisləşdirməyə imkan verəcək. Göz və saç rəngindən tutmuş gücə, boyuna, zəkaya qədər hər şey seçilə bilər və irsi genetik xəstəliklərdən qaçınmaq olar.

Körpənin inkişafı ilə bağlı yenilikləri smartfon proqramında görmək olar.

Hashem izah edir: “EctoLife körpənizin infeksiyasız mühitdə inkişaf etməsinə imkan verir. Qabıqlar mikrobların səthinə yapışmasının qarşısını alan materiallardan hazırlanır.

Hər bir böyümə podunda ürək döyüntüsü, temperatur, qan təzyiqi, tənəffüs dərəcəsi və oksigenlə doyma daxil olmaqla, körpənizin həyati əlamətlərini izləyə bilən sensorlar var.

Süni intellektə əsaslanan sistem körpənizin fiziki xüsusiyyətlərini də izləyir və potensial genetik anormallıqları bildirir. Körpələrin hələ ana bətnində olarkən dili tanıdığı və sözləri öyrəndiyi düşünüldüyünə görə, EctoLife böyümə podları körpəniz üçün geniş çeşiddə söz və musiqi səsləndirən daxili dinamiklərə malikdir".

Günel Məlikzadə