BSJ peyvəndi haqda bilmədiyiniz FAKTLAR
Vərəm xəstəliyi XIX əsrdə minlərlə insanların həyatına son qoyurdu.
1882-ci ildə alman mikrobioloqu Robert Kox bu təhlükəli xəstəliyinin səbəbi olan bakteriyanı aşkar etmişdir. Bakteriyanı belə də adlandırdılar - "Kox çöpü". Hal hazırda bu bakteriya vərəm mikobakteriayası adlanır.
- Saglamolun.az bildirir ki, 1923-cü ildə fransa alimləri Kalmett və Qeren vərəm əleyhinə vaksin hazırlayıblar. Vaksinin əsl adı "Bacillum Calmette Guerin" (BCG). Bizdə bu vaksini adətən BSJ adlandırırlar. Əvvəllər vaksin orqanizmə peroral (ağız boşluğundan) yeridilirdi və çoxlu ağırlaşmalara səbəb olurdu. Daha sonra alimlər vaksini təkmilləşdirib daha təhlükəsiz və effektli ediblər.
- Müasir BSJ dəri daxilinə yeridilir. Nəticədə orqanizmdə yerli, insanın ümumi sağlamlığı üçün ziyansız olan vərəm prosesi inkişaf edir. Bunun nəticəsində isə orqanizm vərəm mikobakteriyasına qarşı xüsusi anticismlər hazırlayır.
- Vərəm olduqca ciddi xəstəlikdir. Bir çox hallarda bu xəstəlik immun sistemi zəif olan uşaqlarda inkişaf edir. Heç bir insan (nə böyük, nə də xüsusilə uşaq) bu xəstəlikdən sığortalanmayıb.
- BSJ peyvəndi vərəmin çox effektli profilaktik tədbiri sayılır. Belə hesab olunur ki, vərəm xəstəliyinə qarşı vaksinasiya bu xəstəliyin inkişafını 15 dəfə azaldır və vərəmin ağır formalarının inkişafının qarşısını alır.
- BSJ vaksini doğulandan sonra körpəyə ilk vurulan peyvənddir (4-cü-7-ci günlər arası vurulur). Həkimlər tövsiyə edirlər ki, BSJ uşağa məhz doğum evində, uşaq evə yazılmamışdan əvvəl vurulsun.
- Vaksindən sonra immunitet 1 ilə kimi formalaşır. Çiyində kiçik çapığın əmələ gəlməsi immunitetin formalaşmasının göstəricisidir. Çox kiçik azgörünən çapıq bu xəstəliyə qarşı immunitetin tam formalaşmamasından xəbər verir. Bu halda ftiziatrla məsləhətləşmək lazımdır.
- Peyvənd vurulandan sonra vərəmə qarşı immunitet insanın ömrünün sonuna kimi qalır.
- BSJ peyvəndi bütün ölkələrdə tətbiq olunmur. Misal üçün, ABŞ-da və bir çox Avropa ölkələrində bu peyvənd yalnız bəzi kateqoriya insanlara vurulur.
- Hazırda BSJ peyvəndinin koronavirusa qarşı təsiri öyrənilir. Müşahidələr göstərir ki, bu peyvənd tətbiq olunan ölkələrdə koronavirus daha az yayılıb və daha az hallarda insanların ölümünə səbəb olur. Məsələn, koronavirusun ən çox yayıldığı ABŞ, İtaliya, İspaniya kimi ölkələrdə BSJ tətbiq olunmur. Keçmiş postsovet ölkələrinin əksəriyyətində BSJ indi də geniş tətbiq olunur və görünən odur ki, bu ölkələr koronavirusdan daha az zərər görüb.
- BSJ peyvəndinin orqanizmə təsirini öyrənən bəzi alimlər qeyd edir ki, bu peyvənd orqanizmin ümumi immunitetinə təsir edir, orqanizmi tək vərəm deyil, bir çox digər virus və bakteriyalara qarşı davamlı edir.
- Bəzi məlumatlara görə, BSJ sidik kisəsi xərçənginin və bəzi digər xəstəliklərin riskini azaldır.