Əbülfəs Qarayevin Azərbycanda Mədəniyyət naziri kimi uzunmüddətli fəaliyyəti dövründə sonradan üzə çıxanlar heç kim ağlına belə gəlməzdi.May ayında baş verən son hadisələr hamının gözləri qarşısında oldu və üstündən heç də çox vaxt keçməyib.Koronavirus pandemiyasının yayılması ilə əlaqədar ölkəmizdə sərt karantin rejiminin tətbiq olunduğu bir dövrdə,Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycan Ordusunun Dağlıq Qarabağdan və ona bitişik işğal olunmuş tarixi torpaqlarımızdan erməni işğalçılarının çıxarılması,mədəniyyətimizin beşiyi qədim Şuşada Azərbaycan bayrağının qaldırılması əhaliyə sağlamlığını qorumaq üçün qoyulmuş qadağaları belə unutdurdu.Bu tarixi günlərdə Azərbaycan əhaləsi bir yumruq kimi birləşərək Azərbaycanın Prezidentinə,onun ordusuna dəstək nümayiş etdirdi,bu qələbə üçün hər kəs əlindən gələni töhfə etməyə çalışdı.Bütün bunlar ölkə Prezidentinin son aylarda başlatdığı antikorrupsiya tədbirlərini bir müddət arxa plana atsa da unutdurmadı.

Aktualinfo.org ötən həftə M.F.Axundov adına Milli Kitabxanası tərəfindən keçirilmiş tenderlərdə dövlət satınalmalarını tənzimləyən qanunvericiliyin tələblərinin pozulduğu barədə “Axundov kitabxanasında reallıqlar və göyə sovrulan milyonlar” başlıqlı məqalə yaymışdı.Həmin məqalədə M.F.Axundov adına Milli Kitabxanasının 2020-ci il üçün keçirmiş olduğu satınalma prosedurları ilə yanaşı, Azərbaycan Respublikası Hesablama Palatasının 2017-ci il üzrə sözügedən kitabxanada audit yoxlamalarını nəticələri barədə də məlumat vermişdik.

Xatırladaq ki,Hesablama Palatasının 2018-ci ilin oktyabrında yaydığı açıqlamada, 2017-ci ildə “İnpeks-N” MMC tərəfindən kitabxanaya bir ildən çox istifadə edilən kompüter proqramlarının hazırlanması və ya onun alınması, məlumat bazasının yığılması ilə bağlı proqram təminatı üzrə 47 442,5 manat dəyərində 5 ədəd proqram təminatının bazada faktiki varlığı müəyyən edilməyib, eyni zamanda 18 445 manat dəyərində 217 ədəd Antivirus (server) “Sym Endpoint protection”ın bazada faktiki varlığı müəyyən edilməsə də, əvəzində 11 741,9 manat dəyərində 217 ədəd Antivirus (server) Kaspersky Endpoint Protection-nın 8 aprel 2017-ci ildə bazaya yükləndiyi müəyyən edilib və nəticədə 6703,1 manat qiymət fərqi müəyyən edildiyi bildirilir.

Hesablama Palatasının açıqlamasında daha sonra qeyd olunur ki,kitabxana tərəfindən dövlət satınalmalarını tənzimləyən qanunvericiliyin tələbləri pozularaq 2017-ci ildə beynəlxalq tədbirin keçirilməsi məqsədilə 45 000 manat məbləğində korovka sorğusu üzrə bağlanılmış satınnalma müqaviləsi barədə məlumat dövlət sanalmalarının rəsmi internet saytında yerləşdirilməməməsinə, eləcə də 2017-ci ildə “Sosial-mədəni və məişət təyinatlı obyektlərin əsaslı təmiri” xərc maddəsi üzrə nəzərdə tutulmuş 500 000 manat vəsatin 2017-ci il 9 mart tarixində 480 270 mana açıq tender, 2017-ci il 18 dekabr tarixdə isə 19 000 manat korovka sorğusu keçirilərək xərc edildiyinə görə qanunvericiliyə uyğun olaraq tədbir görülməsi məqsədilə müvafiq məlumatlar Baş Prokurorluğa təqdim edilib.

Qeyd edək ki,M.F.Axundov adınaa Milli Kitabxananın daimi oxucusu olmayan,lakin daimi işbirliyi qurduğu “İnpeks-N” MMC artıq Azərbaycanın biznes sferasından silinib. Bu MMC 2017-2019-cu illərdə Mədəniyyət Nazirliyi,eləcədə bir çox dövlət orqanları tərəfindən keçirilmiş minlərlə tenderin qalibi elan edilib və milyonlarla dövlət vəsaitinin təyinatından kənar xərclənməsində böyük rol oynayıb.Dövru mətbuatda ünvanı belə saxta olan bu MMC-nin fəaliyyəti ilə bağlı yayılan çoxsaylı məlumatlardan sonra bir çox korrupsiya əməllərinin üstü açılmış oldu. Buna baxmayaraq bu MMC-nin barəsində heç bir ciddi tədbir görülmədi və onunla işbirliyi qurmuş,dövlət vəsaitlərini talamış bir çox məmurlar bu gün də işinin başındadır.

Qayıdaq 2017-ci ildə M.F.Axundov adına Milli Kitabxanası ilə “İnpeks-N” MMC arasında bağlanılmış satınalma müqavilələrinə.Xarici ölkələrdə Beynəlxalq tədbirlərin keçirilməsi 45500,digər maşın və avadanlıqlar 359 947.2,əsaslı təmir işləri 19000,sosial-mədəni və məişət təyinatlı obyektlərin əsaslı təmiri işləri 480 264.01, kommunal və kommunikasiya xidmətləri ilə bağlı xərclər üzrə 148 812.21,sair xərclər üzrə 89500,kompyuter proqramları 92500, idarənin xərcləri üzrə 79999.99,dəftərxana və təsərrüfat malları 105 000,yumşaq inventarlar 4956.avadanlıqlar 180 000,digər alış və xidmətlər üzrə 45000.cari təmir işləri 222 528.88 ,bərk inventarlar 944 999.99 manat olmaqla ümumi götürdükdə 2 818 008 manat dəyərində satınalma müqavilələri;

2018-ci il üçün keçirilmiş satınalmalarda əsaslı təmir işləri 548 208.26.yumşaq inventarlar 7019.86,idarənin xərcləri üzrə 80996.91,sair xərclər üzrə 135 000,kompüter proqramların alınması və yazılması işləri 125 500,dəftərxana və təsərrüfat malları 139 995.2,avadanlıqlar 179 999.94,digər maşın və avadanlıqlar 389 999.96,kommunal və kommunikasiya xidmətləri 143 951.74,cari təmir işləri 224 374.64,beynəlxalq tətbir 49515,bərk inventarlar 979 927.6 manat olmaqla ümumi götürdükdə 3 004 489 manat dəyərində satınalma müqavilələri;

2019-cu il üçün keçirilmiş satınalmalarda beynəlxalq tətbirlərin keçirilməsi 79395, bərk inventarlar 939 676.46, mətbəə xərcləri üzrə 20000,əsaslı təmir işləri, bərk inventarlar, digər maşın və avadanlıqlar 399 998.09,digər maşın və avadanlıqlar 399 963.36, kommunal-kommunikasiya xidməti 126 840.86,cari təmir işləri 235 807.96, sair xərclər alınması 129 800,kompüter proqramların alınması və yazılması 42952,avadanlıqların alınması 179 519.89,idarənin digər xərcləri 74569.98,dəftərxana ləvazimatı və təsərrüfat malları 134 369.27,yumşaq inventarlar 5000.6 manat olmaqla ümumi götürdükdə 2 767 893 manat dəyərində satınalma müqavilələri;

Ötən yazıda qeyd etdiyimiz kimi 2020-ci ilin avqust-noyabr aylarında da əvvəlki illərdə təkrar olunan satınlma prosedurları üzrə ümumi götürdükdə 2 030 202 manat dəyərində müqavilələr bağlanıb.Satınalmaların elekton portalına yerləşdirililmiş məlumatlarda M.F.Axundov adına Milli Kitabxananın 2017-2020-ci illərdə keçirdiyi 51 tenderin 29-da qalib “İnpeks-N” MMC olub.Bunlardan 4 tenderdə “Star Construktion-12″QSC, 2-də “Vest-Ltd” QSC, 3-də”Stone Construction”QSC,1-də isə “Məmmədoğulları” QSC qalib elan olunublar.Yerdə qalan kiçik məbləğdə olan kotirovka sorğuları isə təbii ki.rəhbərliyə yaxın MMC-lər arasında bölüşdürülüb.Bununla da M.F.Axundov adına Milli Kitabxananın son 4 il ərzində eyni satınalmalara 10 620 592 manat vəsait ayrdığı məlum olur.

Müqayisə üçün qeyd edək ki,satınalmaların elekton portalına yerləşdirililmiş məlumatlara görə tabeliyində M.F.Axundov adına Milli Kitabxana kimi yüzlərlə mədəniyyət müəssisəsi olan Bakı Mədəniyyət Baş İdarəsi 2018-ci ilin oktyabr ayından 2020-ci ilin noyabr ayına qədər satınalmalar yolu ilə 4 823 099 manat dövlət vəsaiti xərcləyib.

Tabeliyində Gəncə,Samux,Goranboy,Naftalan,Kəlbəcər,Xocalı kimi şəhər və rayonların mədəniyyət şöbələri birləşmiş və yüzlərlə mədəniyyət obyekti olan Gəncə Regional Mədəniyyət İdarəsi kimi böyük bir qurum 2017-2020-ci illərdə satınalmalar yolu 1 475 317 manat dövlət vəsaiti xərcləyib.

Tabeçiliyində Sumqayıt,Abşeron.Xızı,Şuşa,Zəngilan kimi şəhər və rayonların mədəniyyət şöbələri olan Sumqayıt Regional Mədəniyyət İdarəsi 2019-2020-ci illərdə satınalmalar yolu ilə 957 783 manat dövlət vəsaiti xərcləyib.

Təbii ki,bütün bunlar müqayisə üçüm bizim tərəfimizdən aparılan təxmini hesablamalardır.Burada adıçəkilən Regional Mədəniyyət İdarələri,o cümlədən M.F.Axundov adına Milli Kitabxanası tərəfindən keçirilmiş bir çox tender üzrə bağlanılmış satınnalma müqaviləsi barədə məlumatların dövlət sanalmalarının rəsmi internet saytında yerləşdirilməməməsi istisna deyil.Bununla belə nə qədər gizlətmiş olsalar da göründüyü kimi M.F.Axundov adına Milli Kitabxanasının təkcə bir il ərzində xərclədikləri vəsaitə gəlib çatmır.

Qeyd edək ki, Mirzə Fətəli Axundov adına Azərbaycan Milli Kitabxanasının direktoru vəzifəsinin başında 2005-ci ildən Əməkdar mədəniyyət işçisi Kərim Tahirov durur.Bu müddət ərzində Kərim Tahirovun Azərbaycan Milli Kitabxanası üçün gördüyü işlər nələr olub və o işlərin müqabilində qazancı nə olub artıq göz qabağındadır.Sabiq nazir Əbülfəs Qarayevin korrupsioner komandasının bir üzvü də Kərim Tahirovun olduğu artıq bizdə heç şübhə döğurmur. Hesablama Palatasının üzə çıxararaq Respublika prokurorluğuna təqdim etdiyi mənimsə faktları üzrə hansısa tədbirin görülmədiyi də göz qabağındadır. Tədbir görülmüş olsaydı Kərim Tahirov da Mədəniyyət nazirinin sabiq müavini Rafiq Bayramov kimi,Mədəni İrsin Qorunması,İnkişafı və Bərpası üzrə Dövlət Xidmətinin rəisi Zakir Sultanov kimi çoxdan həbs edilmişdi.Amma görsənən odur ki,Kərim Tahirovun butun bu əməllərini gizlədənlər var imiş.O, Əbülfəs Qarayev də ola bilər,Rafiq Bayramov da,adlarını hələlik hallandırmaq istəmədiyimiz bir çox başqa səlahiyyət sahibləri də ola bilər.Maraqlıdır,karyerasını acınacaqlı notlarla başa vuran Əbülfəs Qarayevin səlahiyyətlərini icra edən Anar Kəimov da bunlara göz yumacaqmı? Yoxsa Azərbaycan Milli Kitabxananı korupsiya yuvasına çevirənlərin işinə yeni bir cinayət işi də əlavə olunacaq.